het carpal tunnel syndroom
inleiding
Het carpal tunnel syndroom is een zeer frequente aandoening van de hand en de pols. De symptomen beginnen op het moment dat de nervus medianus, één van de belangrijke zenuwen van de hand, gekneld raakt in de carpale tunnel in de hand.
Dit soort aandoening wordt een zenuw entrapment genoemd.
Iedere aandoening die de grootte van de carpale tunnel in de hand doet afnemen kan dus de oorzaak zijn van een carpal tunnel syndroom.
Deze aandoening kwam de laatste jaren meer in de kijker te staan omdat ze gelinkt werd aan het veelvoudig en langdurig werken op de computer, het is echter duidelijk dat ze met vele andere activiteiten net zo zeer verbonden is!
lees hier meer over de anatomie van de hand en de carpal tunnel
oorzaken
Twee belangrijke factoren kunnen verantwoordelijk zijn voor een carpal tunnel syndroom:
- Ofwel wordt de inhoud van de tunnel groter: een ernstig trauma of een breuk van de pols kan leiden tot een uitgesproken zwelling van de structuren in en rond de tunnel.
- Anderzijds kan een breuk van de pols er ook toe leiden dat de tunnel zelf verkleind wordt :een stuk bot kan zodanig verschuiven dat de tunnel een andere, kleinere vorm krijgt.
Iedere aandoening die een abnormale druk veroorzaakt in de tunnel kan dus leiden tot een carpal tunnel syndroom, zwelling van de pezen of van de synovia (ontstekingen, reuma) zijn ook een frequente oorzaak.
De tunnel kan niet uitzetten, iedere toename van de druk in de tunnel zal automatisch leiden tot een verhoogde druk op de zwakste schakel in het geheel, namelijk de nervus medianus.
Vochtopstapeling zoals bij zwangerschappen bijvoorbeeld, maar ook schildklierafwijkingen (te lage werking) kunnen maken dat patiënten gevoeliger worden om een carpal tunnel syndroom te krijgen.
het verloop van de nervus medianus t.o.v. de pezen in de tunnel
Er zijn ook een aantal risicofactoren bij mensen die handenarbeid of andere activiteiten uitvoeren:
- Veel kracht zetten
- Veel in dezelfde stand met de pols werken
- Een abnormale of overdreven buig of overstrek stand van de pols
- Heel veel dezelfde beweging uitvoeren
- Temperatuur
- Trillingen
Een van deze factoren alleen kan niet een CTS (carpal tunnel syndroom) veroorzaken, het is steeds een combinatie van een aantal risico factoren dat verantwoordelijk is.
Een aantal studies hebben ook aangetoond dat roken, obesitas en overmatige cafeïne inname belangrijke factoren kunnen zijn die aanleiding kunnen geven tot een grotere gevoeligheid om een CTS te ontwikkelen.
Door de toenemende en constante druk op de zenuw gaat de bloedtoevoer naar de zenuw verminderen, op termijn kan hierdoor littekenweefsel ontstaan. In het begin kan het letsel volledig hersteld worden, bij langer durende druk op de zenuw is het echter mogelijk dat de zenuw dusdanig is beschadigd dat het letsel onherstelbaar wordt.
symptomen
Een van de eerste symptomen van een carpal tunnel syndroom is een geleidelijk toenemende voosheid gecombineerd met tintelingen in het gebied dat door de nervus medianus wordt bezenuwd. Vaak wordt dat gevolgd door een doffe, diepe pijn in de hand en de vingers.
Zeer typisch is de nachtelijke pijn en het gevoel dat de hand slaapt, voornamelijk in de nachtelijke uren na een paar uur slaap.
Soms is het ook mogelijk dat de pijn uitstraalt naar boven toe, naar de elleboog en zelfs naar de schouder toe.
Op langere termijn worden ook de spieren van de duim aangetast, ze worden zwakker en het spiervolume van de duim neemt af, dit heet spieratrofie.
Dan wordt het al moeilijk om een naald of een glas water op te heffen, soms laat men het gewoon vallen omdat het gevoel en de kracht zo sterk zijn afgenomen.
diagnosestelling
Alles begint met een grondig klinisch onderzoek van uw hand en een uitgebreid gesprek met aandacht voor uw symptomen, eventuele behandelingen die u al hebt gehad, etc.
Meestal wordt een electromyografie uitgevoerd. In die gevallen waarbij het CTS is ontstaan na een fractuur kan een bijkomende RX opname of eventueel een CT scan aangewezen zijn.
De behandeling
De niet operatieve behandeling
De activiteiten die verantwoordelijk zijn voor uw CTS moeten aangepast of mogelijk gestopt worden. Vermijd repetitieve bewegingen van de hand en de pols, overdreven veel kracht zetten op de hand en pols, en extreme posities van de pols.
Probeer het roken te stoppen en vermijd overmatige cafeïne inname.
In de vroegtijdige stadia van het CTS kan een polsbrace enige verbetering van de klachten geven. De brace houdt de pols namelijk in een rustpositie, extreme buig en strekbewegingen zijn niet mogelijk.
In deze stand is het polskanaal ook het grootst, dit geeft een zo comfortabel mogelijke ruimte aan de zenuw. Voornamelijk 's nachts is er een duidelijke afname van de pijn, de brace verhindert dat uw pols in een abnormale stand tijdens de slaap wordt geplooid.
Ontstekingsremmende medicatie kan helpen om de zwelling weg te nemen, indirect is er dan ook een vermindering van de symptomen.
Indien deze eerste stappen niet helpen om uw symptomen van CTS te verminderen kan een Cortisone injectie worden gegeven in de carpal tunnel.
Cortisone is een zeer sterk ontstekingsremmend product dat de zwelling in de tunnel kan doen verminderen en een, tijdelijke, afname van de klachten geeft.
infiltratie van corticoiden over de nervus medianus
De operatieve behandeling
Op het moment dat alle pogingen om u van uw klachten af te helpen, falen, is het aangewezen om een kleine chirurgische ingreep uit te voeren en de druk op uw zenuw weg te nemen. Door de druk op de zenuw weg te nemen kan men spreken van een bijna ogenblikkelijk herstel en vallen de pijnklachten quasi direct weg. Dit op voorwaarde dat het letsel niet al te langdurig bestaan heeft en er geen onherroepelijke schade is aan de zenuw.
De ingreep gebeurt meestal onder een locoregionale of plaatselijke verdoving, slechts uitzonderlijk zal geopteerd worden voor een algemene verdoving.
Er zijn twee mogelijkheden:
- de open techniek
- de endoscopische techniek
De open techniek
Hierbij wordt een insnede gemaakt over de pols en hand en wordt de zenuw onder direct zicht vrijgemaakt. Ik gebruik deze techniek nog maar zeer sporadisch, enkel bij fracturen of oude letsels wordt deze techniek nog gebruikt.
open release van de nervus medianus
De endoscopische techniek
In mijn dienst wordt de endoscopisch techniek gebruikt.
Hierbij wordt een kleine incisie gemaakt over het polsgewricht, een paar dilatators worden onder het ligament geschoven om een kleine tunnel te creëren en eventuele vergroeiing van de zenuw of de pezen met het dak van de tunnel los te maken.
Vervolgens wordt een kleine glasvezelkabel camera wordt ingebracht en het ligament wordt in beeld gebracht.
Via hetzelfde instrument wordt een mesje naar boven uitgeklapt (afbeelding links).
Het ligament, onder direct zicht, over de ganse lengte gekliefd (afbeelding rechts).
De fascia en de huid in de handpalm worden niet beschadigd en de revalidatie kan daardoor vlotter verlopen.
De uiteinden van het ligament gaan open, in het verdere verloop zal er een littekenweefsel brug tussen beide ontstaan en wordt de tunnel hersteld, zij het dan wel in een grotere, ruimere versie.
De revalidatie
De endoscopische techniek heeft het voordeel dat revalidatie vlotter verloopt, de fascia en de huid in de hand zijn niet aangetast en dus niet gevoelig bij aanraken.
Er wordt voor één week een onderarmgips aangelegd, het is ondertussen wel toegestaan om uw vingers te bewegen en te gebruiken, zij het zonder veel kracht te zetten! Het is echter wel van belang om zo snel mogelijk met de vingers te bewegen om te vermijden dat deze zouden stijf worden!
Na het verwijderen van het gips wordt gestart met de kinebehandeling. Deze is er eerst op gericht om de pijn en de zwelling weg te nemen, een zachte massage rond de operatie regio helpt om verklevingen te voorkomen en verhindert littekenweefsel vorming. Specifieke oefeningen worden daarna opgestart om uw buigpezen vlot te laten glijden in de carpale tunnel.
Daarna zal uw kinesist u ook begeleiden om de dagdagelijkse activiteiten op een desdanige manier uit te voeren dat ze geen belasting meer vormen voor de carpale tunnel en zijn inhoud.
Houd er rekening mee dat het gedurende zes weken niet is aangewezen om echt veel kracht te zetten op uw hand.